Nasín cando as plantas nasen
O día 24 de febreiro celébrase o Día de Rosalía, coincidindo coa data do aniversario do seu nacemento, acontecido en 1837. Nesta ocasión , polo tanto, conmemoramos os seus 183 anos.
Rosalía de Castro é, como sabemos, a escritora que inaugura a nosa literatura contemporánea, despois dun longo silencio de 300 anos, os chamados Séculos Escuros. Cando decide publicar a súa primeira obra en galego, Cantares gallegos, en 1863, é consciente de que está iniciando un novo camiño e de que se enfronta á incomprensión e á crítica; pero faille fronte a isto con valentía e decisión. Son varios os obxectivos que a levan a publicar as súas obras:
Mais he aqui que o mais triste nesta cuestión é á falsidade con que fóra de aquí pintan así aos fillos de Galicia como a Galicia mesma, a quen xeralmente xulgan o máis desprezable e feo de España, cando acaso sexa o máis fermoso e digno de alabanza.
[...]
Búrlanse desta Galicia competidora en clima e galanura cos países máis encantadores da terra, esta Galicia onde todo é espontáneo na natureza e onde a man do home cede o seu posto á man de Deus.
Lagos, cascadas, torrentes, veigas floridas, vales, montañas, ceos azuis e serenos [...] non hai pluma que poida enumerar tanto encanto reunido. A terra cuberta en todas as estacións de herbiñas e de flores, os montes cheos de pinos, de robres e salgueiros, os lixeiros ventos que pasan, as fontes e os torrentes derramándose fervedores e cristalinos, verán e inverno, xa polos risoños campos, xa en profundas e sombrizas ondanadas... Galicia é sempre un xardín onde se respiran aromas puros, frescura e poesía... E á pesar disto chega a tanto a fatuidade dos ignorantes, a tanto a indigna preocupación que contra a nosa terra existe, que aínda os mesmos que puideron contemplar tanta fermosura [...] atrevéronse a dicir que Galicia era... un cortello inmundo!!...
Rosalía foi unha pioneira en moitos aspectos, como o feminismo ou a reivindicación da lingua. Pero tamén o foi no ecoloxismo, é dicir, o movemento que defende a conservación da natureza. Ela denunciou en varias ocasións agresións que sufriron os ecosistemas do noso país; en concreto, é moi relevante un poema do ano 1882, en que denunciou a tala dos carballos do bosque de Conxo por mandato do arcebispo de Santiago, para vender a madeira e a leña.
Este ano, na nosa conmemoración, queremos centrarnos neste aspecto da súa obra e o noso proxecto é ter elaborado, para final de curso, un herbario rosaliano, coa axuda do Departamento de Bioloxía. Hoxe falaremos das herbas de San Xoán, que Rosalía menciona, e leremos varios textos en que se fala de herbas, plantas ou árbores. Agradecemos tamén a colaboración do Departamento de Debuxo, pola exposición sobre plantas rosalianas.
Rosalía de Castro é, como sabemos, a escritora que inaugura a nosa literatura contemporánea, despois dun longo silencio de 300 anos, os chamados Séculos Escuros. Cando decide publicar a súa primeira obra en galego, Cantares gallegos, en 1863, é consciente de que está iniciando un novo camiño e de que se enfronta á incomprensión e á crítica; pero faille fronte a isto con valentía e decisión. Son varios os obxectivos que a levan a publicar as súas obras:
- Dignificar a nosa lingua, desprezada polos poderosos.
- Defender as clases populares, especialmente os labregos, que sofren a miseria e a emigración, a causa dun sistema político e económico inxusto.
- Reivindicar o papel fundamental das mulleres na sociedade e defender a igualdade entre homes e mulleres, criticando a discriminación por causa de xénero.
- Defender o noso país fronte ás agresións de que era obxecto, sinalando os culpables.
Mais he aqui que o mais triste nesta cuestión é á falsidade con que fóra de aquí pintan así aos fillos de Galicia como a Galicia mesma, a quen xeralmente xulgan o máis desprezable e feo de España, cando acaso sexa o máis fermoso e digno de alabanza.
[...]
Búrlanse desta Galicia competidora en clima e galanura cos países máis encantadores da terra, esta Galicia onde todo é espontáneo na natureza e onde a man do home cede o seu posto á man de Deus.
Lagos, cascadas, torrentes, veigas floridas, vales, montañas, ceos azuis e serenos [...] non hai pluma que poida enumerar tanto encanto reunido. A terra cuberta en todas as estacións de herbiñas e de flores, os montes cheos de pinos, de robres e salgueiros, os lixeiros ventos que pasan, as fontes e os torrentes derramándose fervedores e cristalinos, verán e inverno, xa polos risoños campos, xa en profundas e sombrizas ondanadas... Galicia é sempre un xardín onde se respiran aromas puros, frescura e poesía... E á pesar disto chega a tanto a fatuidade dos ignorantes, a tanto a indigna preocupación que contra a nosa terra existe, que aínda os mesmos que puideron contemplar tanta fermosura [...] atrevéronse a dicir que Galicia era... un cortello inmundo!!...
Rosalía foi unha pioneira en moitos aspectos, como o feminismo ou a reivindicación da lingua. Pero tamén o foi no ecoloxismo, é dicir, o movemento que defende a conservación da natureza. Ela denunciou en varias ocasións agresións que sufriron os ecosistemas do noso país; en concreto, é moi relevante un poema do ano 1882, en que denunciou a tala dos carballos do bosque de Conxo por mandato do arcebispo de Santiago, para vender a madeira e a leña.
Este ano, na nosa conmemoración, queremos centrarnos neste aspecto da súa obra e o noso proxecto é ter elaborado, para final de curso, un herbario rosaliano, coa axuda do Departamento de Bioloxía. Hoxe falaremos das herbas de San Xoán, que Rosalía menciona, e leremos varios textos en que se fala de herbas, plantas ou árbores. Agradecemos tamén a colaboración do Departamento de Debuxo, pola exposición sobre plantas rosalianas.